H ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

 

Η προσευχή είναι η νοερή επικοινωνία και προσωπική μας συνομιλία με το Θεό, κατά την οποία, παράλληλα με τη δοξολογία και ευχαριστία που απευθύνουμε σ’ Αυτόν, ζητάμε και την εκπλήρωση ορισμένων αιτημάτων μας. Η προσευχή: είναι για μας μεγάλο δώρο, αφού μπορούμε να μιλάμε όποτε θέλουμε με το Θεό. Είναι μια ψηλάφηση του Θεού ή των Αγίων. Δε μιλάμε με φαντάσματα.

Γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται σε ήσυχο μέρος, έτσι ώστε να έχουμε αυτοσυγκέντρωση. Πρέπει να συναισθανόμαστε ότι θα μιλήσουμε με τον ίδιο το Θεό.
Γράφει ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
Προσφέρουμε δεκάδες λόγια κι όταν τελειώνει η προσευχή δεν ξέρουμε τι είπαμε. Το σώμα είναι εδώ, ο νους είναι έξω. Μπαίνουμε στο ναό για προσευχή και όταν βγαίνουμε δεν θυμόμαστε τίποτα. Τα χείλη κινούνται, αλλά η ακοή μας δεν ακούει.΄΄

Βέβαια η περισυλλογή και η ανάβαση του νου προς το Θεό δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται τόσο εύκολα. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια για να μπορεί κάθε μας προσευχή να είναι καλύτερη από την προηγούμενη.

Το ΄΄ Πάτερ ημών΄΄ .... είναι η πιο γλυκιά και περιεκτική προσευχή. Είναι απλή, κατανοητή σε όλους και εξαντλεί όλα τα αιτήματα που μπορεί να απευθύνει ο άνθρωπος στο Θεό. Την έφτιαξε ο ίδιος ο Χριστός και μας την προσέφερε σαν δώρο. Είναι λοιπόν θεοπαράδοτη και γεμάτη θεία σοφία.

Όταν διαβάζεις το Ευαγγέλιο, ο Θεός μιλάει σε σένα. Όταν προσεύχεσαι, εσύ μιλάς στο Θεό. Όταν λες το ΄΄ Πάτερ ημών΄΄ εσύ μιλάς στο Θεό` και ο Θεός μιλάει σε σένα.
Αγ. Αυγουστίνος

Δόξα του Θεού είναι ο άνθρωπος ο ζωντανός. Και ΄΄ ζωντανός ΄΄ άνθρωπος είναι μόνο εκείνος, που στρέφει τα μάτια του προς το Θεό.
Αγ. Ειρηναίος

Προς τον Άγιον Θεόν

Δέσποτα πολυέλεε, ανεξίκακε, μακρόθυμε, ακατάληπτε, ανερμήνευτε, Κύριε· ο κυβερνών και προνοών δια πάντα τα έργα σου· ο ετάζων νεφρούς και καρδίας και τα κρυπτά διανοήματα των ψυχών ημών σαφώς επιστάμενος, πρόσδεξαι την ευχαριστία αυτή και εξομολόγηση της συντετριμμένης ψυχής μου και χάρισε σ’ αυτήν πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήματα.

Γνωρίζεις, πατέρα μου ουράνιε, αν και καθημερινώς αμαρτάνω, τίποτε άλλο δε μπορώ να αγαπήσω περισσότερο από εσέ και πουθενά αλλού δε μπορώ να στρέψω τη δύναμη της ψυχής μου. Εσύ είσαι για μένα το φως, η οδός, η ζωή, είσαι το παν. Πού αλλού να επιρρίψω την μέριμνά μου και σε ποιόν άλλο να καταφύγω;

Προσπίπτω ενώπιόν σου κατά την ώρα αυτή που ο ήλιος δύει και δέομαι θερμώς να μου αποστείλεις την τελευταία ακτίνα του θείου ελέους σου και να φωτίσεις την αμαρτωλή μου ψυχή.

Αν και ελλιπής είναι η αγάπη και η ευχαριστία της ψυχής μου, αναγνωρίζω ότι Συ με καθοδηγείς και σε Σένα οφείλω τα πάντα. Πρόλαβε βέβαια η αμαρτία και εναπέθεσε στην ψυχή μου τους δικούς της τύπους και τα εμπαθή ενθυμήματα και απομάκρυνε δια του εσωτερικού πολέμου την διαρκή ενθύμηση του Αγίου Ονόματός Σου.

Πλην όμως εις ουδέν υποχωρώ. Αποστρεφόμενος κάθε τι που είναι δικό σου και όσο ο χρόνος περνά πλεονάζει η αγάπη σου εντός μου. Μεγαλύτερη ανδρεία και ευστροφία ψυχής δεν υπάρχει από την διαρκή ενθύμηση του Αγιου Ονόματός Σου.

Βοήθησέ με, Δέσποτα Κύριε, να κατευθύνω τις δυνάμεις της ψυχής μου προς δοξολογία του Αγίου Ονόματός σου, ενθυμούμενος και φανταζόμενος την ακατάληπτη δόξα και την ευπρέπεια και την ωραιότητα της ουρανίου μακαριότητος.

Συγκράτησε το ρεμβόμενο και περιπλανώμενο νου μου στις συγχύσεις και τις μέριμνες του βίου τούτου και εμφύτευσε σ’ αυτόν τη μνήμη του Αγίου Ονόματός Σου και τη μελέτη των σωτηρίων σου εντολών.

Aνατεινόμενος προς τα άνω, περιφρουρούμενος από τη χάρη Σου και καταφλεγόμενος από το διάπυρο πόθο της αγάπης σου, να κατατρυφά Σε, τον γλυκύτατο Νυμφίο και ευεργέτη μου, απορρίπτων ως σκύβαλα πάντα του κόσμου τα τερπνά.

Ο ήλιος δύει, Κύριε, και τα πουλιά του δάσους ψάλλουν εσπερινό. Γονατίζω και εγώ ενώπιόν σου και τα χέρια μου προς Σε ανατείνω, δεόμενος να μου αποστείλεις το φως σου το αληθινό, για να ανυμνώ, δοξολογώ και γεραίρω το Πανάγιο Όνομά Σου εις τους αιώνας. Αμήν.
Μ.μοναχός Άγιον Όρος 1995